آنگونه که از شواهد برمیآید صادق محصولی در صدد است با مغالطه و تحریف دستاوردهای علمی از زیر بار اصلی مسئولیت وزارتخانه متبوع خود شانه خالی کند و با نفی ابزاری به نام خط فقر، صورت مسئله فقر در ایران و گسترش آن را به کلی پاک کند.
به گزارش فرارو؛ صادق محصولی، وزیر پیشین کشور و وزیر کنونی رفاه در اظهاراتی کاربرد خط فقر در ایران را زیر سوال برده است. وی گفته است: «خط فقری که کارشناسان به آن تاکید دارند انواع مختلفی را در بر میگیرد که در کشورهای مختلف متفاوت است».
وی در ادامه سخنان خویش افزوده است: «با توجه به فرهنگهای مختلف در کشورهای دیگر از خط فقر معانی متفاوتی برداشت میشود و این تعریف در کشور ما به دلیل مصارف در مناطق مختلف جامعه شهری و روستایی کاربرد ندارد اما با اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها به دنبال عدالتمحوری و استفاده بیشتر فقرا از امکانات هستیم».
اما چند سوال در این پاراگراف اخیر نهفته است. محصولی در حالی که حرف از «انواع مختلف» خط فقر میزند، در نهایت میگوید «این تعریف» در کشور ما کاربرد ندارد. بلافاصله هم حرف خود را مستند تفاوت مصرف در جامعه شهری و روستایی میکند، تا شنونده یا خواننده احتمالی را با خود همراه سازد. صرف نظر از تردستیهای موجود در همین جمله، تنها یک جستجوی ساده کافی است تا بدانیم صادق محصولی برای گریز از پذیرش تبعات بالا بودن خط فقر در ایران، که در حوزه وظایف وزارتخانه متبوع وی میگنجد، «مغالطه» کرده است.
کسی که درباره خط فقر در ایران جستجو میکند، خواه نا خواه به نام حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه برمیخورد. کسی که تا همین چند وقت پیش مسئول تدوین نقشه فقر بود و پس از اظهارات جنجالبرانگیزش درباره میزان خط فقر از کار برکنار شد.
او در اواخر سال 87 درباره «خط فقر ملی» اظهاراتی مشابه اظهارات محصولی داشته است. پرواضح است که وزیر رفاه، مقدمه اول حرف راغفر را گرفته و با بیاعتنایی به مقدمه دوم آن، کاربرد خط فقر در ایران را نفی کرده است. راغفر درباره خط فقر ملی به فارس گفته بود: «به دلیل تفاوتهای فاحش در توسعهیافتگی شهر و روستا و نبود توازن آن در نقاط مختلف کشور، تعیین خط فقر ملی نیز در ایران معنا ندارد. این، نابرابری را مخفی میکند و فقط در کشورهایی معنا مییابد که تفاوت توسعهیافتگی شهر و روستا و مناطق مختللف در آن جا بسیار نازل و سطح زندگی نسبتا یکسان، در چنین کشورهایی برقرار است».
آیا حرف راغفر به این معناست که نمیتوان از چیزی به نام خط فقر سخن گفت؟ به نظر نمیرسد چنین باشد، چه این که وی در دل همین اظهارات میگوید: «زمانی که خط فقر سال 83 در تهران 400 هزار تومان بود، این رقم در سیستان و بلوچستان 178 هزار تومان محاسبه شد». حرف این اقتصاددان معزول کاملاً آشکار است، خط فقر در همه ایران یکسان نیست و نمیتوان مانند دیگر کشورهای جهان خط فقر واحدی را اعلام نمود، اما آیا این به معنای تایید حرف صادق محصولی است که اساسا کاربرد خط فقر در ایران را نفی کرده بود؟ چنین به نظر نمیرسد.
محصولی در حالی این سخنان را مطرح کرد که عادل آذر چند روز پیش گفت: « هم اکنون خط فقر در این مرکز با روشهای علمی منطبق بر استانداردهای جهانی محاسبه میشود و هر لحظه که قانون اراده کند این عدد آماده اعلام شدن است».
وی درباره اظهار نظر وزیر رفاه درباره نبود امکان محاسبه خط فقر در ایران به دلیل شرایط خاص جغرافیایی یا جمعیتی، گفت: «به نظر من گفته وزیر رفاه به همان موضوع بومیسازی برمیگردد، اما آنچه من میتوانم بگویم این است که هم اکنون خط فقر براساس تعریفها و استانداردهای بین المللی در مرکز آمار ایران محاسبه میشود و هر لحظه که قانون ما را به اعلام آن مکلف کند این کار انجام خواهد شد».
آذر با اشاره به این که بر اساس قانون از سال 1383 وزارت رفاه مامور محاسبه و اعلام خط فقر شده است، گفت: «من درباره علت عدم اعلام خط فقر توسط وزارت راه اطلاعی ندارم اما میتوانم بگویم خط فقر محاسبه شده در مرکز آمار ایران به تناسب شهری و روستایی و حتی با ظرفیت استانی نیز هم اکنون محاسبه میشود و قابلیت اعلام شدن دارد».
آنگونه که از شواهد برمیآید صادق محصولی در صدد است با مغالطه و تحریف دستاوردهای علمی از زیر بار اصلی مسئولیت وزارتخانه متبوع خود شانه خالی کند و با نفی ابزاری به نام خط فقر، صورت مسئله فقر در ایران و گسترش آن را به کلی پاک کند.